Projekt skierowany jest do wychowanków Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego, opiekunów pracujących w MOW, ale także szerzej do wychowanków, opiekunów, wolontariuszy Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego, młodzieży szkolnej z terenu Lubaczowa, wychowanków Domu Dziecka, innych środowisk szkolnych i przedszkolnych oraz społeczności lokalnej zainteresowanej ogrodnictwem i ideą permakultury.
działanie I: Działania ogrodowe.
Moduł I
Celem działania realizowanego w terminie:. 01.06.2021 do 31.12.2022, jest stworzenie wyspecjalizowanej “Ekipy ogrodowej”, czyli liderów działań ogrodowych w MOW składającej się z 3 nauczycieli i 6 wychowanków (grupa A i B). Zadanie grupy w tym module, będzie opierało się na zdobyciu wiedzy z zakresu zrównoważonego rozwoju i zrównoważonego ogrodnictwa – opartego na uprawie permakulturowej, w takim stopniu, aby przy wsparciu eksperta móc podjąć się stworzenia własnego ogrodu, a przede wszystkim zaplanowaniu jego przestrzeni i funkcjonalności w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Moduł II
Prace ogrodowe – docelowa realizacja wypracowanego projektu ogrodu w terminie 1.01. 2022 – 31.12.2022 r. Od wczesnej wiosny podejmowane będą w ogrodzie prace, jako realizacja wcześniej ustalonego projektu Ogrodu Permakulturowego i harmonogramu działań. W ramach działań przeprowadzone będą następujące po sobie (i ułożone w zgodzie z kalendarzem cyklów zachodzących w przyrodzie) zadania do wykonania i warsztaty edukacyjne – konieczne do uzyskania komplementarności i spójności przekazywanej wiedzy z zakresu permakultury na przestrzeni całego roku (jednego cyklu).
Działanie II: edukacyjno – integrujące
W ramach działania przeprowadzony jest cykl aktywności edukacyjnych o tematyce przyrodniczo-ogrodniczej, skierowany do szerszego odbiorcy. Celem nadrzędnym jest budowa pozytywnego wizerunku wychowanków MOWu wśród lokalnych mieszkańców, jako “właścicieli” innowacyjnej przestrzeni. Dodatkowym atrybutem tego działania jest stworzenie możliwości dla chętnych osób/instytucji, utworzenia podobnego ogrodu, czy grządki na ich terenie, dzięki pomocy ekspercko-wykonawczej wychowanków MOW, należących do “Ekipy ogrodowej”.
Realizacja zadania pozwala na osiągnięcie trwałej zmiany społecznej na terenie Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego, charakteryzującej się dużym potencjałem multiplikacyjnym w perspektywie długofalowej.
Idea eksperymentalnego projektu:
Zrównoważony rozwój – to sposób gospodarowania, w którym zaspokojenie potrzeb obecnego pokolenia nie zmniejsza szans zaspokojenia potrzeb przyszłych pokoleń. W zrównoważonym rozwoju środowisko naturalne jest jego podstawą, gospodarka narzędziem, a dobrobyt społeczeństwa celem.
Zrównoważone ogrodnictwo, to takie które działa bez szkody dla środowiska naturalnego w tym dla ludzi. W ideę tę świetnie wpisuję się permakultura. Którą traktować można jako swoistą skrzynkę z narzędziami, po które możemy zawsze sięgnąć i wyciągnąć to czego potrzebujemy do osiągnięcia zamierzonego celu.
Permakultura to inspirowanie się naturą i mądre wykorzystanie z zasad w niej funkcjonujących. przekłada się to do praktycznych wytycznych m.in..:
- wykorzystanie odnawialnych zasobów i sił, np. wody deszczowej, grawitacji, naturalnych nawozów;
- cykliczność wszystkich systemów – od sadzenia po kompostowanie, tak, aby zminimalizować ilość odpadów;
- dążenie do stabilności dzięki łączeniu egzystencji różnych roślin, owadów i zwierząt – unikanie upraw monokulturowych;
- grupowanie roślin na zasadzie podobnych wymogów co do wilgotności, słońca, ochrony;
- minimalizowanie ingerencji w podłoże, zwłaszcza w kontekście przekopywania, orania, a nawet chodzenia po glebie uprawnej;
- zwiększenie obsadzonej powierzchni poprzez kreowanie rabat skręcających się wokół danego punktu, raczej niż rozplanowanych na szerokość;
- organiczne mulczowanie;
- dbałość o naturalnych sprzymierzeńców ogrodu budowę hoteli dla owadów i wykorzystanie pracy dżdżownic w kontekście spulchniania ziemi.
Ogrody Permakulturowe, planowane w zgodzie z prawami natury, to przede wszystkim korzyść i wygoda dla właścicieli. Taki ogród żyje bowiem we własnej harmonii, jest niezależnym ekosystemem, który potrafi radzić sobie sam przy minimum ludzkiej ingerencji. Rośliny są zdrowsze, bowiem korzystają z optymalnych warunków klimatycznych i glebowych, a my mniej czasu poświęcamy więc na przesadzenie, porządkowanie, ochronę roślin czy walkę z chorobami i szkodnikami. Naturalnie, ogrody permakulturowe są również gestem w kierunku ochrony naszych zasobów naturalnych, obniżając zużycie wody i energii elektrycznej, a także redukując ilość odpadów, substancji chemicznych i tworzyw sztucznych wykorzystywanych w klasycznym ogrodnictwie. Także dla młodszych ogród permakulturowy jest wyjątkową okazją, aby poznać i zrozumieć współzależności zachodzące w przyrodzie. Angażując najmłodszych do obserwacji zieleni i pracy z nią w zgodzie z naturalnymi zasadami, uwrażliwiamy ich na szczególnie istotne we współczesności zagadnienie przyrodniczo ekologiczne. Uprawy permakulturowe, z powodzeniem można prowadzić również w małych ogródkach działkowych, na grządkach przydomowych i na balkonie.
Projekt „Ogród permakulturowy drogą do zmian” współfinansowany ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, w ramach rządowego programu Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030, edycja 2021-2022